Bert is een hele reeks begonnen over licht. Gisteren ging het over zelf licht maken, in de meeste gevallen flitslicht. Ik had hier zelf eentje staan over inflitsen maar ik had tot nu toe de tijd nog niet gehad om het af te werken. Geen idee of het nog nut heeft, maar gezien het meeste al geschreven was krijg je hem alsnog. Ik zal het ook eerder over de technische kant van inflitsen hebben, dus misschien is het een handige aanvullig op Bert zijn tips.
Hier onder zie je niet meteen mijn beste foto's, maar ze maken wel een duidelijk punt, zijnde het effect van inflitsen (aan de hand van een systeemflits of opzetflits). In de eerste foto is niet geflitst. Ik had de voorgrond een stop (of twee) onderbelicht om wat meer detail te krijgen in de lucht. Om goed te zijn had ik hier op statief moeten werken en twee foto's moeten maken, elk met een belichting aangepast aan respectievelijk de voorgrond en de lucht.
Zonder statief bepaal ik gewoonlijk een blichting tussenin. Als je in RAW werkt blijft er vaak nog opmerkelijk veel detail over in beide uiteinden (wit en zwart). Vervolgens maak ik in mijn RAW converter twee beelden, eentje geoptimaliseerd voor de lucht, de andere voor de voorgrond. Samenvoegen doe ik dan in Photoshop (zie voorbeeld, had ik bij dit weer enkel op de wei gelet dan zou de lucht een witte vlek geweest zijn). Gewoonlijk volstaat dit maar deze keer wou ik wat meer nadruk leggen op het verkeersbord.
In bovenstaande foto zie je dat de belichting opgetrokken is en de lucht ziet er een beetje funnky uit. Door in te flitsen zal ik niet alleen meer aandacht krijgen op het bord maar kan ik de algemene belichting ook meer afstemmen op de lucht om daar zoveel mogelijk detail in te behouden.
Het probleem is vaak dat het een heel gepuzzel kan zijn om de juiste balans te vinden tussen het aanwezig licht en je flitslicht. Tenzij je een paar trukjes kent. Ik zal mijn best doen om het zo menselijk mogelijk uit te leggen.
Het belangrijkste om te weten is dat de intensiteit van uw flitslicht in uw beeld bepaald wordt door twee zaken: diafragma en richtgetal (RG). Ik ga er van uitgaan dat we allemaal weten wat het diafragma is, blijft er nog de vraag wat het RG is.
Het RG is een cijfer dat de sterkte van uw flitslicht bepaalt. Dit cijfer is enorme hulpmiddel bij het bepalen van uw belichting. Stel je hebt een RG van 33, dan betekent dit dat je flits effect zal hebben tot op 3 meter als je op een diafragma van 11 werkt. Of eenvoudiger RG/Diafragma = afstand.
Elke flits heet een RG, ook die van je klein compact toestel. Hoewel deze gewoonlijk rond de 4 ligt, voldoende om een persoon in de foto wat uit te lichten. Degelijke systeemflitsen hebben hogere cijfers. Het RG verandert ook mee met de lichtgevoeligheid (ISO) van je film/sensor. Bv: Nikon SB-600: op ISO100 een RG van 30 op ISO200 een RG van 42.
Uw sluitertijd heeft absoluut geen effect op uw flitslicht (in omstandigheden met aanwezig licht). Uiteraard heb je wel je flitssynchronisatie waar je rekening mee moet houden. Als je met een flits werkt en je gebruikt een grotere sluitertijd dan de voorgeschreven flitssynchronisatie dan zal je flitslicht niet of maar gedeeltelijk doordringen op je film/sensor.
Samengevat:
- RG/Diafragma = afstand
- Je flitslicht wordt enkel beïnvloedt door de diafragma en niet door de sluitertijd
- De algemene belichting met het aanwezige licht wordt beïnvloedt door zowel sluitertijd als diafragma
Hoe zet je dit nu om naar de praktijk? Stel je meet een stop verschil tussen voor- en achtergrond. Dit kan je ophelderen door in te flitsen. Voorgrond: f11 op 1/60, achtergrond op f11 op 1/125. Je RG is 33 en je staat op 3 meter van je onderwerp, dan kan je de belichting voor de achtergrond aanhouden en inflitsen (33/3 = f11). Stel nu bij dezelfde belichting dat je onderwerp op 4 meter afstand staat, dan zal je je diafragma moeten aanpassen of je flitslicht wordt een stop onderbelicht (33/4 = f8). Hierbij pas je de belichting aan van je achtergrond afgestemd op je nieuwe diafragma. Dit wordt dan f8 op 1/250. Alles is weer uitgebalanceerd. (Let steeds op de flitssynchronisatie, bij Nikon D70 is deze 1/500).
Ik hoop dat bovenstaand voorbeeld duidelijk maakt hoe je zelf je flitslicht onder controle kan krijgen. Je kan dit ook allemaal in jouw voordeel draaien om wat creatief te werk te gaan. Als je weet dat de sluitertijd enkel effect heeft op het aanwezige licht kan je een foto, gemaakt over dag, laten uitschijnen dat het 's avonds gemaakt is. Een voorbeeld:
Je meet een optimale belichting van f11 en 1/60. RG is 33 en je staat op 3 meter van je onderwerp. Diafragma is ideaal voor je flitslicht, dus je zal het verschil met niet te flitsen nauwelijks merken. Stel nu dat je de achtergrond wil onderbelichten (2 stops) om de indruk van nacht op te wekken, dan hoef je enkel je sluitertijd met twee stops te verhogen (tot 1/250). Je achtergrond zal nu donkerder uitvallen terwijl je onderwerp optimaal belicht blijft (zie voorbeeld, foto is in de namiddag gemaakt).
Bij de moderne systeemflitsen heb je TTL (DDL) meting, Through the lens (Door de lens) meting dat het hele proces automatiseert. Vaak zal je ook de mogelijkheid hebben om een flitscompensatie van een aantal stops in te stellen. Dit is vooral handig als je op een ander diafragma wil werken dan de optimale. Stel je staat op 4 meter van je onderwerp bij een richtgetal van 33. Optimaal werk je dan op f8. Maar je wil op f11 werken, onderbelichting van 1 stop. Dan stel je een compensatie in van +1 stop. Het flitslicht zal dan 1 stop meer doorkomen wat je belichting dan compenseert.
Nog een aantal voorbeelden van foto's waar ik op ingeflitst heb.:
Wie zegt er dat flitsen niet mooi kan zijn. Ik flits overigens gewoonlijk in met mijn flits ergens op zij op een statief. Deze wordt dan 'draadloos' van de camera uit bestuurd.
Het klinkt allemaal wellicht een beetje technisch en verwarrend. Maar test het eens uit en je zal zien dat het vrij simpel in mekaar zit. Dit is ook maar zeer kort samengevat. Je zou een hele cursus (of toch een les van een paar uur) kunnen opzetten rond het werken met een systeemflits. Hopelijk heeft iemand er iets aan.