Vandaag las ik in de metro dat het theoretisch mogelijk is om terug in de tijd te reizen. Maar het is echter onmogelijk om de de loop van de geschiedenis te veranderen, en dit allemaal dankzij een serie metafysische wetten. Stel je vader is vermoord, je gaat terug in de tijd om de moord tegen te houden, nee, sorry, gaat niet. Er zal steeds iets tussenkomen en zal je dus hinderen bij je actie. Nu goed, als er steeds iets anders tussenkomt, loopt de geschiedenis dan ook niet steeds anders, of zijn dit maar details?
<!--more-->Tijdrijzen heeft mij altijd geboeid en zet mij steeds aan tot ingewikkeled denkacties, filosoferen zoals er wel eens gezegd wordt. Ik heb dan ook al redelijk wat films gezien die handelen over tijdreizen. Vreemd genoeg heb ik echter er nog geen (fictieve) boeken over gelezen. E?©n van de constante in fictie als het over tijdreizen gaat is dat het steeds voorgesteld wordt als een middel om de fouten in je leven te herstellen. Maar iedere keer als ik hier over nadenk kom ik vast te zitten, het lijkt me gewoon niet logisch. Ik kom er altijd op uit dat het gewoon niet kan, of toch zeker niet bewust.
Ik zal hier even mijn denkproces in woorden proberen brengen, voor mij klinkt het logisch -uiteraard-, voor jullie misschien niet.
Stel je gaat terug in de tijd en er is de mogelijkheid om je toekomst te veranderen, dan kan je dit toch nooit bewust meemaken tenzij je (als tijdrijzende zelf) in contact komt met jezelf uit het verleden. Maar op deze manier wordt er louter een herinnering geplaats in jezelf, een herinnering die je dan wel je hele leven meedraagt. Maar je leven is dus veranderd, dit betekent dan toch ook dat je tijdrijzende zelf be?Ønvloedt wordt door die verandering en in de toekomst eigenlijk niet meer zou beslissen om terug in de tijd te rezine om je leven te veranderen, want de verandering die hij wou doorvoren is reeds gebeurt.
En hoe zit het dan met je 'ik' uit de toekomst die op het moment van de verandering in het verleden vertoeft? Worden zijn herinneringen onmiddellijk aangepast, waardoor hij zich niet kan herinneren ooit besloten te hebben terug in de tijd te gaan. Of meer nog, hij als veranderd persoon eigenlijk nooit besloten heeft terug in de tijd te gaan en zijn leven te veranderen en met andere woorden dus vast komt te zitten in het verleden niet beseffende dat hij in het verleden zit. En wat als die verandering zo ingrijpend is dat in het heden, waar de tijdrijzende 'ik' uit komt, tijdrijzen niet meer mogelijk is, nog niet is uitgevonden?
Om nog een alles anders te verwoorden, als het al mogelijk is om terug in de tijd te gaan en je toekomst aan te passen dan is het alleszins niet bewust mogelijk. Je leven is er maar ?©?©n dat je zelf gewaar bent, deze wordt bestuurt door eigen keuzes en externefactoren. Van deze laatste ben ik me niet bewust wat precies mijn leven heeft gedetermineerd en in welke mate. Tijdrijzen kan volgens mij als een dergelijk externe factor gezien worden, en ik zal mij er nu niet, en in de toekomst niet van bewust zijn dat ik ooit terug naar het verleden ben gegaan om mijn toekomst plannen te veranderen. Tenzij ik als hedendaags 'ik' expliciet contact heb met een 'ik' uit de toekomst, maar dan blijft het louter een herinnering uit het verleden zonder dat ik ooit zeker zal kunnen zijn of het al dan niet echt gebeurd is.
Nog een leuke denk oefening. Stel je gaat terug in het verleden om iets te veranderen in je leven, maar -aldus de theorie in mijn inleiding- mislukt dit. Je komt terug aan en besluit het opnieuw te proberen. Je gaat met andere woorden opnieuw het verleden in, op exact dezelfde tijdstip als je daar eerder als was. Betekent dit dat je daar nu met twee ikken uit de toekomst op dezelfde plaats zit te loeren naar je 'ik' uit het verleden? Want theoretisch gezien is de andere ik die de eerste reis maakte op dat moment bezig met je eigen leven te veranderen. Misschien is dat de reden dat de eerste poging mislukte, je liep voor je eigen voeten.
En nog eentje. Als je terug in de tijd gaat, wanneer kom je dan na je terug reis aan in het heden? Is dat op exact hetzelfde moment als dat je in het heden vertrekt en lijk je dus eigenlijk nooit vertrokken te zijn? Of kan je eerder terug komen om jezelf nog een goede reis te wensen?
Trouwens, zou je je toekomstige zelf geloven als hij naar je toestapt en zegt dat hij jou is maar dan uit de toekomst?